Сабақтың тақырыбы: Ноғай Ордасы.
Сабақтың мақсаты: Тақырып тұжырымын түсіндіру.
Ресурстар: Wiki материалдары, тапсырмалар материалдары, тесттер, слайдтар.
Сабақ әдістері: АКТ, жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту, сыни тұрғыдан ойлау, оқытудағы жаңа тәсілдер.
Күтілетін нәтиже: Оқушылардың өз бетінше жұмыс жасауға бейімделуі, ойлау, сөйлеу, іздену қабілеттерінің дамуы, топта ашық ой – пікір қатынастарын қамтамасыз ету, шығармашылыққа баулу.
Негізгі идея: Ноғай ордасы жайлы тарихи құжаттар, материалдармен жұмыс жасай білуге баулу.
Ұйымдастыру. «Шабыттану» тренингі, топқа бөлу, ережелермен таныстыру.
Тапсырма көздері:
1 – ТАПСЫРМА. Тест (үй тапсырмасы «Темір мемлекеті» тақырыбына жасақталған өз білімін тексеруге арналған тест)
2 – ТАПСЫРМА. «Сөздер банкі – біздің тақырып» ойыны арқылы мәтін құрату. Мұнда оқушылар банкідегі нөмірленген сөздерді ретімен қойып оқулықтан мағынасын іздеп тауып, мәтін құрайды.
3 – ТАПСЫРМА. «Жылдармен сырласайық» Жылдар жазылған парақшаларды топтарға таратып, сол жылдарда не болғанын таптыру.
ФИЗКУЛЬТМИНУТКА.
4 – ТАПСЫРМА. «Тарихи диктант» Әр топқа парақшалармен мәтін беріп, түсіп қалған сөздерді таптыру.
5 – Білімді жүйелеу Ауызша сұрақтар арқылы топтарды жарыстыру
6 – ТАПСЫРМА. Оқушыларға тақырыптан сұрақтар құратып, «Сұрақтар қоймасына» салдыру.
Бағалау. Оқуды бағалау, топты бағалау, ОүБ.
Кейінгі тапсырма: Ноғай Ордасы, оқу, тест жасақтау.
Кері байланыс: «Екі жұлдыз, бір тілек»
Оқушының аты – жөні_______________________________сыныбы_____________
1 – тапсырма. Өзін – өзі тексеру тестісі.
Темір мемлекеті.
1. Әмір Темірдің әкесі кім?
А) Тоқтамыс В) Тарағай С) Ұрыс хан.
2. Әмір Темірдің шыққан тайпасы.
А) Барлас В) Қыпшақ С) Түрік
3. Әмір Темірдің өмір сүрген уақыты:
А) 1226 – 1305 В) 1336 – 1405 С) 1348 – 1405
4. Әмір Темірдің билік құрған уақыты:
А) 1370 – 1405 В) 1380 – 1405 С) 1390 – 1415
5. 1377ж. Сауранда Тоқтамыс кімнен жеңілді?
А) Ұрыс хан В) Темір – Мәлік С) Әмір Темір
6. 1391ж. шайқас қай жерде болды?
А) Құндызша В) Сауран С) Бұғым шатқалы.
7. 1372 – 1390жж. Әмір Темір Моғолстанға неше рет шабуыл жасады?
А) Бес рет В) Он шақты рет С) Он бес рет.
8. Ақ Орда мен Моғолстан Әмір Темірге қарсы одаққа қашан бірікті?
А) 1380ж. В) 1390ж. С) 1400ж.
9. Әмір Темір қай қалада қаза тапты?
А) Отырар В) Сайрам С) Сауран
10. Әмір Темір шапқыншылығының салдары қандай болды?
А) Халық қырғынға ұшырады, шаруашылық күйреді В) Гүлденді С) Мәдениет дамыды.
2 – тапсырма «Сөздер банкі – біздің тақырып»
1 – топ.
1. Ноғай ордасының құрылуы, 2. алғашқы алып жатқан жері, 3. солтүстік – шығысында, 4. солтүстік – батысында, 5. солтүстік – батысында, 6. оңтүстік – батысында, 7. Сарайшық қаласы, 8. Гүлденген дәуірі, 9. Қалада, 10. Алтын Орда дәуірінде 11. Қасым хан тұсында, 12. Ноғай Ордасының аты 13. «маңғыт елі», 14. Едіге, 15. Нурад – дин.
2 – тапсырма. «Сөздер банкі – біздің тақырып» стратегиясы.
2 – топ. Қоғамдық құрылысы.
1. Едіге, 2. «беклер – бек», 3. Қоғамның жоғарғы сатысында, 4. Қол астындағы рулар мен, 5. мұрагерлік, 6. Орданы басқарудың, 7. Этникалық құрамы, 8. Ұлысты билеуші мырзалар,
9. Қарапайым халық, 10. ХІУ ғасырдың 90 жылдарында, 11. Шыңғыс әулетінен хан, 12. Маңғыт елі, 13. 1396 – 1411жж, 14. Батыс Сібір ойпатына, 15. Жазба деректердің мәліметі.
2 – тапсырма. «Сөздер банкі – біздің тақырып»
3 – топ.
1. Ноғай Ордасының ыдырауы, 2. 1550жылдар ортасында, 3. Оның ыдырау кезінде, 4. Ал ХУІІ ғасырдың басында, 5. Алайда олар,
6. Түркия мен Ресей арасы, 7. ХУІІ – ХУІІІ ғасырларда, 8. ХУІІІ ғасырдың соңында, 9. Батыс Сібір халқы, 10. Шыңғысханның жорықтарына байланысты, 11. Ұйытқысы қыпшақтар болды, 12. Тобылдан Ұлытау, 13. 1428жылы, 14. Әбілқайыр қаза болған соң, 15. Ибақ хан.
3 – тапсырма «Жылдармен сырласайық» стратегиясы.
1. 1260 – 1306жж.
2. 1426 – 1440жж. 3. 14ғ. 90жж.
4. 1396 – 1411жж.
5. 1550ж.
6. 1428ж.
7. 1481 – 1484жж. 8. 1495ж.
4 – тапсырма. Тақырыптық диктант.
1 – топ.
Ибақ хан 1481 – 1484жылдары_____________________достық одақ құруға шарт жасасып, келісімге келеді.
2 – топ.
Шоқан Уәлиханов алғашқыда қазақ ханы________________________________________
Ноғай Ордасының бірқатар рулары Кіші жүз қазақтарының құрамында қалды.
3 – топ.
Батыс Сібір аймағында да түрік тілдес ру – тайпалар_______________________________
бірлестіктеріне бөлінген.
5 – тапсырма. Жүйелеу стратегиясы. «Көңілді викторина»
1. Ноғай Ордасының құрылуы туралы не білесіңдер?
2. Орданың орналасқан жері қайда?
3. Ноғай Ордасының этникалық құрамы қандай?
4. Орда қай ханның тұсында дәуірледі?
5. Тайбұғалықтар деген кімдер?
6. Ибақ хан қай әулеттен шықты?
6 – тапсырма. «Сұрақ қоймасын толтырайық?» ойыны.
Оқушылар тақырыптан сұрақтар құрап қоймаға салу арқылы сабақты аяқтайды.
