Сабақтың мақсаты:
- Білімділік мақсаты: оқушыларға сұйықтардың қайнау құбылысының физикалық мәнін ашып көрсету, қайнау кезіндегі суйық температурасының тұрақты болуын түсіндіру, ә ртүрлі сүйықтардың қайнау температурасы жөнінде түсінік беру, жаңа физикалық шама буланудың меншікті жылуы үғымын енгізу.
- Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.
- Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сыйластық пен әдептілікке баулу.
Сабақтың түрі: жаңа білімді қалыптастыру, жалпылау
Сабақтың әдіс-тәсілдері: Әңгіме, лекция, дискуссия, кітаппен жұмыс.
Сабақтың көрнекіліктері: плакаттар, суреттер,
Сабақтың барысы:
І. ДК. Ұйымдастыру кезеңі :
1. Сәлемдесу;
2. Оқушыларды түгендеу;
3. Сынып болмесінің тазалығын тексеру;
4. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);
5. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. ДК. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау.
А) теориялық білімдерін тексеру.
Ә) практикалық тапсырмаларын тексеру.
Б) есептерін тексеру.
ІІІ.ДК Білімді жан-жақты тексеру./ ІV. ДК. Жаңа материалды қабылдауға әзірлік, мақсат қою.
Төмендегідей ұйғарымдармен келісесіңдер ме? (иә, жоқ)
Молекулалардың сұйықтан буға өтуі кебу деп аталады (иә).
Кебу қайнау температурасында жүреді (жок).
Сырттан жылу берілмегенде кебетін сұйықтын температурасының төмендейді (иә).
Еденге төгілген су, сол мөлшердегі стақандағ ы судан баяу кебеді (жок).
Сұ й ықгың температурасы жоғары болған сайын, кебу баяу жүреді (жок).
Конденсация деп молекулалард ың будан сұйы ққ а өтуін айтады (и ә ).
Кондснсациялану кезінде энергия бөлінеді (иә).
V. ДК.Жаңа материалды меңгерту:
І.Кайнау құбылысын бақылау барысында төмендегідей сұрактар ға талдау жасау.
-Қайнау кезінде қандай құбылыстар қатар жүреді?
-Көпіршіктер неліктен ж ә не қай жерде пайда болады?
– Көпіршіктер неліктен көлемін ұлғайтады?
-Көпіршіктерге әсер ететін күштерді кескіндеп көрсетіндер.
-Неліктен су «шуылдайды» ?
-Сұйықтың кебу процесінен қайнауды ң айырмашылығы.
Қайнау кұбылысының кебуден айырмашылығы: а) сүйык т ың кебуі тек сұйықтың еркін бетінде ғана жүред і , ал қайнау кезінде кебу сұйық бетінен ғ ана емес, он ың ішінде бу көпіршіктерінің пайда болуымен қатар жүреді; б) кебу кез-келген температурада жүреді, ал қайнау ә рбір сұйы қ үшін белгілі бір ж ә не т ұ рақты температурада жүреді;
Сұйық қайнайтын температураны қайнау температурасы деп атайды. Қайнау кезінде сұйықтын температурасы өзгермейді.
Қайнау процесі үздіксіз жүріп түру үшін сұйыққа үнемі сырттан энергия беру керек.Осы кезде сүйықтың температурасы барлык уакытта тұрақты болып калады, яғни кайнау температурасында жеткізілген энергия сұйықтың булануына жұмсалады.
Бірдей массадағы эр түрлі су.йықтарды каннау температурасынде буға айналдыру үшін эр түрлі жылу қажет болады. Заттардың булануға қабілеттілігі меншіктІ булану жылуымен (г) сипатталады.
Меншікті булану жылуы (г) деп массасы Ікг с ұ йықты қайнау температурасында буға айналдыру үшін қажетті ж ыл у мөлшерін айтады.
Өлшем бірлігі -1 Дж/кг .Әр түрлі сұйықтардың менш і кті булану ж ы луының кг м ә ндері тәжірибеде анықталып, окулықтың 7-кестесінде келтірілген.
Массасы m с ұ йы қ гы буға айналдыру үшін қажетті жылу мөлшері Q =г m формуласымен есептеледі. Сұйықтың конденсациясы кезінде де осындай Q =г m жылу бөлінеді,
VІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын қабылдаудағы оқушы түсінігін тексеру.
§17,18 сүра қ тарын талдау.
VІІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын бекіту немесе дағдыландыру жұмыстарын жүргізу.
Есеп шығарту
VIІI.ДК. Бағалау. Үй тапсырмасын беру: § 18. №904-910
